انجمن شرکت‌های دانش‌بنیان استان‌اصفهان
شرکت بنیان سامانه کسب و کار ایرانیان
برخلاف اغلب مدل‌های کسب‌وکار سنتی، بسیاری از اکوسیستم‌های تجاری و پلتفرم ها نه تنها از قابلیت هایی برای ایجاد صرفه‌جویی در مقیاس در سمت عرضه برخوردار هستند بلکه برای بهره گیری از صرفه‌جویی‌های ناشی از مقیاس در سمت تقاضا و حلقه‌های بازخورد مثبت ناشی از آن هم پتانسیل های قوی دارند. مشخصا اثرات تشدید مقیاس در سمت تقاضا، بسیاری از پلتفرم ها را قادر می‌سازد تا به سرعت رشد کنند و برایشان ویژگی‌های “برنده همه کیک را می‌برد” یا حداقل “برنده بیشتر از همه از کیک سهم می‌گیرد” را برای حداقل مدتی فراهم می کند. از سوی دیگر، پژوهش های میدانی نشان داده است که اکوسیستم‌ها که صرفه‌جویی در مقیاس در سمت تقاضا یا عرضه محدودی دارند شکست خورده اند چون نتوانسته اند بر چالش اثرشبکه ای پلتفرم ها فایق بیایند و این سوابق توامان شکست و موفقیت، نشانگر ضرورت تحلیل عمیق صرفه به مقیاس و اثرات شبکه ای در طرح ریزی استراتژیک پلتفرم ها است. ایجاد مقیاس اقتصادی در پلتفرم ها به صورت مستقیم و غیرمستقیم صرفه جویی مقیاس در سمت تقاضا، شبکه ها را برای کاربران جذاب تر می کند و در اثر آن، مشتریان بیشتری به اکوسیستم می پیوندند. ممکن است که آن مشتریان به دلیل تأثیرات شبکه به صورت مستقیم ( در همان سمت) یا غیرمستقیم (سمت دیگر) به پلتفرم جذب شده باشند. اثر شبکه ای مستقیم وقتی است که مشتریان با دریافت خدمات متمایز، مشتریان بیشتری را به پلتفرم دعوت می کنند و اثر شبکه ای غیر مستقیم زمانی است که مشتریان به پلتفرم می پیوندند چون احساس می کنند در اثر کثرت تامین کنندگان، خدمات خوبی به آنها ارایه می شود یا تامین کنندگان وقتی می بینند مشتریان زیادی در پلتفرم حضور دارند در آن عضو می شوند.ابزارهای سنتی بازارسازی مانند برند قوی، هم می توانند این اثرات شبکه ای را تقویت کنند. صرفه‌جویی در مقیاس سمت تقاضا برای اکوسیستم‌هایی با مدل‌های تجاری بازار بزرگ (مانند پلت‌فرم‌های رزرو سفر) مهم تر و تاثیر گذارتر از اکوسیستم‌های محلی (مانند سکوهای تحویل غذا) هستند. جایی که اثرات شبکه به خوشه‌های محلی کوچک محدود می‌شود نیاز به مقیاس بالا در هر دو سمت هم کاهش می یابد. اما باید به این موضوع هم توجه کافی داشت که یک اکوسیستم ممکن است اثرات منفی شبکه و کاهش کیفیت ناشی از رشد شبکه را هم تجربه کند و فعالیتش تحت اثر این موضوع به شکست بیانجامد. زیرا همانگونه که بازخوردهای مثبت در اثر شبکه انتقال می یابند و منجر به افزایش مقیاس آن می شوند بازخوردهای منفی نیز با اثر شلاقی در اکوسیستم های با مقیاس بزرگ گسترش می یابند. صرفه جویی به مقیاس در سمت عرضه صرفه جویی در مقیاس سمت عرضه می تواند به دلیل کاهش شدید هزینه های ثابت و متغیر در اکوسیستم اتفاق بیفتد. به ویژه این اتفاق در بسیاری از اکوسیستم های دیجیتال (پلتفرم ها) می افتد که مدل کسب و کار اغلب آنها بر مبنای دارایی کم طرح ریزی شده است. ماننند Airbnb که توانست بدون داشتن یک هتل به موقعیت غالب در بازار هتل داری دست بیابد. یا هزینه نهایی کم تا صفر برای ارایه خدمات به مشتری اضافه شده مانند مدل کسب و کار آمازون و همینطور افزایش بازده و کارایی در اثر داده های زیاد (تطبیق مؤثرتر مسافران و رانندگان در پلتفرم های حمل و نقل شهری که در اثر عملکرد بهتر الگوریتم ها با داده های بیشتر اتفاق می افتد) نمونه هایی از مدل های کسب و کار اکوسیستمی هستند که بر صرفه جویی به مقیاس در سمت عرضه تاثیر گذارند. اثرات صرفه به مقیاس در عرضه می‌تواند با ریسک وقوع هزینه های دیگر محدود شود و کارایی کامل خود را از دست بدهد. مانند هزینه‌های ناشی از رقابت بین اکوسیستم‌ها که آنها را ناگزیر به بازاریابی مداوم و سرمایه‌گذاری‌های جدید برای جذب مشارکت کننده بکند ( مانند پلت‌فرم‌های تحویل غذا) یا نوآوری‌های سریع در فناوری احتمال دارد که اکوسیستم را به خرج هزینه‌های بالای تحقیق و توسعه مداوم مجبور کنند و اثرات مثبت مقیاس -که با رشد شبکه به وجود می آید-
